วิตามินบี 1 (Thiamine)
เป็นวิตามินที่ละลายในน้ำ อยู่ในกลุ่มของวิตามินบีรวมซึ่งร่างกายไม่สามารถเก็บสะสมไว้ได้ มีคุณสมบัติพิเศษคือไม่มีพิษตกค้าง หากมีอยู่ในร่างกายมากเกินไป ก็จะถูกขับออกมาทันที จึงจำเป็นที่จะได้รับทุกวัน มีหน้าที่สำคัญ คือ เป็นตัวเร่งปฏิกิริยาในการเผาผลาญอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรต โปรตีนและไขมัน ทำให้เกิดพลังงานเพื่อให้ร่างกายสามารถทำงานได้ และมีส่วนช่วยในการบำรุงประสาท
อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับวิตามินบี 1
แหล่งที่มาของวิตามินบี1
ปริมาณวิตามินบี 1 ที่ร่างกายต้องการ
ประโยชน์จากวิตามินบี 1
อันตรายจากการขาดวิตามินบี 1
อันตรายจากการได้รับวิตามินบี 1 เกินขนาด
แหล่งที่มาของวิตามินบี1
แหล่งที่พบวิตามินบี 1 ได้ตามธรรมชาติ ได้แก่ ผัก โฮลวีต ถั่วเหลือง ข้าวโอ๊ต ถั่วลิสง รำข้าว เปลือกข้าว เมล็ดที่ไม่ผ่านการขัดสี บริเวอร์ยีสต์ นม ไข่แดง ปลา เนื้อออร์แกนิก เนื้อหมูไม่ติดมัน เป็นต้น
ปริมาณวิตามินบี 1 ที่ร่างกายต้องการ
ปริมาณที่แนะนำให้รับประทานต่อวันหรือที่ร่างกายต้องการต่อวันคือ 1-1.5 มิลลิกรัม สำหรับผู้ใหญ่ จะมีประสิทธิภาพดีมาก หากอยู่ในรูปของวิตามินบีรวม เช่น วิตามินบี 2 วิตามินบี 5 วิตามินบี 6 วิตามินบี 12 กรดโฟลิก โดยขนาดที่แนะนำให้รับประทานคือ 100-300 มิลลิกรัม
- ทารก-6เดือนให้0.2 มก
- ทารก7-12 เดือนให้0.3 มก
- เด็ก1-3ขวบให้ 0.5 มก
- เด็ก4-8ขวบให้0.6
- เด็ก9-13 ขวบให้0.9 มก
- ชายอายุมากกว่า 14 ขวบให้ 1.2 มก
- หญิง9-13ให้0.9 มก
- หญิง14-18ขวบให้ 1 มก
- หญิงอายุมากกว่า18ขวบให้ 1.1 มก
- คนตั้งครรภ์ให้1.4 มก
- ผู้ที่เลี้ยงบุตรด้วยนมแม่ให้ 1.5 มก
ประโยชน์จากวิตามินบี 1
- รักษาโรคจากการขาดวิตามินบี 1 ได้แก่โรคเหน็บชา
- เสริมสร้างการเจริญเติบโต
- ช่วยย่อยอาหารจำพวกแป้งได้เป็นดี
- ช่วยบำรุงประสาท กล้ามเนื้อ และหัวใจให้ทำงานเป็นปกติ
- ช่วยบำรุงสมอง ความคิด สติปัญญาให้ดีขึ้น
- ช่วยบรรเทาอาการเมารถ เมาเรือ เมาเครื่องบิน
- บรรเทาอาการเจ็บปวดหลังผ่าตัดทำฟัน
- ช่วยรักษาโรคงูสวัด
- วิตามินชนิดนี้มีคุณสมบัติในการขับปัสสาวะอย่างอ่อน ๆ
อันตรายจากการขาดวิตามินบี 1
หากร่างกายได้รับวิตามินบี 1 ไม่เพียงพอ อาการทั่วๆจะมีอาการอ่อนเพลีย หงุดหงิด ความจำไม่ดี นอนไม่หลับ เจ็บหน้าอก เบื่ออาหาร ท้องผูก จะทำให้เป็นโรคเหน็บชา มีอาการชาโดยเฉพาะทปลายเท้าทั้งสองข้าง โรคนี้เกิดได้กับบุคคลทุกกลุ่มอายุ บางรายอาจจะมีอาการปวด หรือเป็นตะคริวโดยเฉพาะเวลากลางคืน สำหรับเด็กทารกถ้าเป็นโรคเหน็บชา จะมีอัตราการเสียชีวิตสูง ซึ่งพบได้มากในประเทศ ที่ประชาชนรับประทานข้าวที่ขัดสีเป็นข้าวขาว เป็นอาหารหลัก โดยไม่รับอาหารอื่นที่มีวิตามินบีหนึ่งเสริมอย่างเพียงพอ และยังมีอาการอื่นๆร่วมด้วยอีก
อันตรายจากการได้รับวิตามินบี 1 เกินขนาด
ผลเสียของการรับประทานเกินขนาด ปัจจุบันยังไม่พบว่ามีอาการเป็นพิษ เพราะหากเรารับประทานเกินขนาดก็จะถูกขับออกทางปัสสาวะและไม่มีการสะสมแต่อย่างใด เนื่องจากเป็นวิตามินที่ละลายในน้ำ
